O nwere ike ị gaghị aghọta ya ma ị na-eji ihe ngwanrọ na-emeghe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụbọchị ọ bụla
Ngwa ngwanrọ (OSS) bụ ngwanrọ nke koodu isi iyi na-agbanwe ma ọ bụ nke ọha na eze gbanwere, ma ọ bụ "mepee". Mgbe koodu isi na-abụghị viewable ma gbanwee site na ọha na eze, a na-ewere ya dị ka "emechi" ma ọ bụ "ihe onwunwe".
Usoro ntinye bụ ihe mmemme na-esite n'azụ-akụkụ nke ngwanrọ nke ndị ọrụ anaghị ele anya. Usoro ntinye edepụtara ntuziaka maka otu software si arụ ọrụ na otu akụkụ dị iche iche nke ọrụ software ahụ.
Ntuzi ndi oru si OSS
OSS na-enye ohere ka ndị mmemme mee ihe iji melite ngwanrọ ahụ site na ịchọta na dozie njehie na koodu (nhazi fix), na-emelite ngwanrọ iji rụọ ọrụ na teknụzụ ọhụrụ, na ịmepụta atụmatụ ọhụrụ. Mmekọrịta mmekọrịta nke oghere ndị na-emepe emepe na-abara ndị ọrụ nke software uru n'ihi na a na-emehie njehie, a na-agbakwụnye atụmatụ ọhụrụ ma wepụta ya ugboro ugboro, ngwanrọ ahụ kwụsiri ike na ndị mmemme ka ukwuu iji chọpụta njehie na koodu ahụ, yana mmelite nchebe na-eme ngwa ngwa karịa ọtụtụ usoro ihe omume software.
Ọtụtụ OSS na-eji ụfọdụ nsụgharị ma ọ bụ mgbanwe nke GNU General Public License (GNU GPL or GPL). Ụzọ kachasị mfe iji chee GPL dị ka foto dị na ngalaba ọha. GPL na ngalaba ọha ma kwere ka onye ọ bụla gbanwee, melite, ma jigharịa ihe ọ bụla ha chọrọ. GPL na-enye ndị mmemme na ndị ọrụ ikikere iji nweta ma gbanwee koodu ntinye, ebe ngalaba mgbasa ozi na-enye ndị ọrụ ikikere iji iji megharịa foto ahụ. Ngalaba GNU nke GNU GPL na-ezo aka na ikikere enyere maka usoro ihe arụ ọrụ GNU, ọrụ free / open operating system nke bụ ma nọgide na-abụ ọrụ dị mkpa na teknụzụ na-emeghe.
Ụgwọ ọzọ maka ndị ọrụ bụ na OSS bụ n'efu, Otú ọ dị, enwere ike ịnweta ego maka mgbakwunye, dị ka nkwado akaaka, maka ụfọdụ mmemme ngwanrọ.
Ebee Ka Isi Iyi Mmiri Si Malite?
Ọ bụ ezie na ebumnuche nke nchịkọta ngwanrọ nke ngwanrọ nwere mgbọrọgwụ na 1950-1960s academia, site n'afọ ndị 1970 na 1980, nsogbu ndị dị ka esemokwu iwu mere ka mmemme a na-emeghe maka usoro ngwanrọ na-eme ka ị ghara ịnwụ. Software nweburu ego weere ahịa ahịa ahụ ruo mgbe Richard Stallman hiwere ntọala Free Software Foundation (FSF) na 1985, na-ebute ngwanrọ ma ọ bụ software n'efu. Echiche nke "ngwanrọ n'efu" na-ezo aka na nnwere onwe, ọ bụghị ọnụ. Okpukorita ndi mmadu n'azụ software na-ekwusi ike na ndi oru ohia kwesiri inwe nnwere onwe ihu, gbanwee, melite, idozi, ma gbakwunye koodu iji nweta ihe ha choro, na ikwe ka ekesa ya ma obu kesara ya ndi ozo.
FSF na-arụ ọrụ dị iche iche na-arụ ọrụ n'efu ma na-emeghe ka usoro GNU ha. GNU bụ sistemụ arụmọrụ na-enweghị ike (usoro ihe omume na ngwaọrụ ndị na-akụziri ngwaọrụ ma ọ bụ kọmputa otú e si arụ ọrụ), nke a na-esite na ngwaọrụ setịpụrụ, ụlọ akwụkwọ ọhụụ, na ngwa ndị nwere ike ịkọta ya dịka nsụgharị ma ọ bụ nkesa. GNU ejikọtara ya na usoro a na - akpọ kernel, nke na - ejikwa ihe dị iche iche nke kọmputa ma ọ bụ ngwaọrụ, gụnyere nkwukọrịta na azụ n'etiti ngwa software na ngwaike. Kernel kachasị na GNU bụ Linux kernel, nke Linus Torvalds malitere. A na-eji usoro arụmọrụ na kernel na-arụ ọrụ na-akpọ ọrụ GNU / Linux, ọ bụ ezie na a na-akpọkarị ya Linux.
Maka ihe dịgasị iche iche, gụnyere mgbagwoju anya n'ọma ahịa banyere okwu ahụ bụ "ngwanrọ n'efu" pụtara n'ezie, okwu ọzọ "oghere emeghe" ghọrọ ihe kachasị mma maka ngwanrọ nke e kere ma nọgide na-eji usoro mmemme ọha na eze. A nabatara okwu ahụ bụ "isi mmalite" na nzuko pụrụ iche nke ndị na-eche echiche nkà na ụzụ na February 1998, nke onye mgbasa ozi bụ Tim O'Reilly kwadoro. Emesịrị ọnwa ahụ, Eric Raymond na Bruce Perens tọrọ ntọala Open Source Initiative (OSI) dịka òtù na-abaghị uru nke a raara nye ịkwalite OSS.
FSF na-aga n'ihu dị ka ndị na-akwado ndị ọrụ na ndị ọrụ ịgba afa nke raara onwe ha nye iji kwado ndị ọrụ 'nnwere onwe na ikike metụtara usoro nke isi iyi. Otú ọ dị, ọtụtụ n'ime ụlọ ọrụ nkà na ụzụ na-eji okwu ahụ bụ "oghere emeghe" maka ọrụ na ngwanrọ software nke na-enye ohere ka ọha na eze nweta koodu ntinye.
Open Source Software bụ akụkụ nke ndụ kwa ụbọchị
Ihe ndi ozo mepere emepe bu uzo nke ndu anyi kwa ubochi. Ị nwere ike ịgụ akwụkwọ a na ekwentị gị ma ọ bụ mbadamba, ma ọ bụrụ otú ahụ, ị nwere ike iji nkà na ụzụ na-emepe emepe ugbu a. Ebube sistemụ arụmọrụ maka iPhone na gam akporo na-eji mgbidi ụlọ sitere na ngwanrọ, ọrụ, na mmemme.
Ọ bụrụ na ị na-agụ isiokwu a na laptọọpụ gị ma ọ bụ desktọọpụ, ị na-eji Chrome ma ọ bụ Firefox dị ka ihe nchọgharị weebụ? Mozilla Firefox bụ ihe nchọgharị weebụ. Google Chrome bụ nsụgharị gbanwere agbanwe nke ihe nchọgharị nchọgharị na-eme ka a na-akpọ Chromium - ọ bụ ezie na ndị na-emepe emepe Google malitere Chromium nke nọgidere na-arụ ọrụ dị mkpa na nwelite na mmepe ọzọ, Google agbakwunyere mmemme na atụmatụ (ụfọdụ n'ime ha adịghị emeghe isi) na software a isi iji mepụta nchọgharị Google Chrome.
N'ezie, ịntanetị dị ka anyị si mara ya agaghị adị na-enweghị OSS. Ndị ọsụ ụzọ nkà na ụzụ nke nyere aka wulite ụwa dum na-eji nkà na ụzụ na-emepe emepe, dịka sistemụ arụmọrụ Linux na Apache weebụ weebụ iji mepụta internet anyị nke oge a. Sava weebụ Apache bụ usoro OSS nke na-ahazi arịrịọ maka ụfọdụ webpage (dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na ị pịnye njikọ maka njikọ weebụsaịtị ịchọrọ ịga) site na ịchọta ma na-eburu gị gaa na ibe weebụ ahụ. Sava weebụ Apache bụ ihe na-emeghe ma na-elekọta ya site na ndị ọrụ afọ ofufo na-emepụta ihe na ndị òtù nke òtù na-abaghị uru a na-akpọ Apache Software Foundation.
Isi ihe mepere emepe na-emegharị ma na-agbanwe nkà na ụzụ anyị na ndụ anyị kwa ụbọchị n'ụzọ ndị anyị na-adịghị aghọta. Obodo uwa nile nke ndi mmemme na ndi n'eme ka ha meghee ihe ndi ozo na-eme ka oganihu nke OSS ma tinye ya na uru o na-ewetara anyi.